Stratenmaker is een beroep, een niet het domweg achter elkaar leggen van stenen. Wie over de juiste techniek beschikt kan dit mooie vak lang volhouden. Kijk maar naar mij. Aan het woord is Henk van Bastelaar. Henk is een bijzondere man: 76 jaar!, klein van stuk, kwiek en iemand met een enorme drive en didactisch talent. In zijn vorig leven was hij eigenaar van een groot Rotterdams stratenmakers- bedrijf en in zijn jonge jaren een talentvol wielrenner. Met alle groten van de toenmalige Nederlandse wielersport heeft hij gereden.
Jaren geleden raakte hij in een supermarkt in Almere bij toeval in gesprek met een Surinaamse dame. Daaruit ontstond een hechte band en niet veel later volgde hij haar naar haar geboorteland. Henk is geen man voor de hangmat. Hij pakte het idee op in Para een opleidingscentrum te beginnen voor kansarme Surinaamse jongeren, die hij het mooie van het vak van straatmaker wilde leren. Door onwetendheid en te grote risico’s kwam het niet van de grond.
Via een buurvrouw kwam hij in contact met de Stichting Arbeidsmobilisatie en Ontwikkeling (SAO). De SAO is een instituut waar drop-outs uit het reguliere onderwijs een laatste kans krijgen om nog wat te leren. Jongeren tussen de 15 en 21 jaar, die niet met een gouden lepel in de mond geboren zijn. De meesten komen uit arme gezinnen en kampen met vele problemen.
Henk viel met de neus in de boter. SAO werkte samen met haar Nederlandse partner Herstelling aan het opzetten van een opleiding voor stratenmaker. Grote probleem was waar haal je gekwalificeerde instructeurs vandaan. In Suriname bestond geen opleiding en het bedrijfsleven zelf staat ook niet bekend om zijn vakmanschap. Voor Henk was een pioniersrol weggelegd. Met een groep leerlingen startte hij met de bestrating van de historische binnenplaats van Fort Zeelandia. Een duivels moeilijke klus wegens de moeilijke patronen en de oude stenen die handmatig vervangen moesten worden. Ook waren er niet voldoende van die oude stenen voorhanden. Zelfs in de bagger van de Surinamerivier moest gezocht worden. Maar het eindresultaat mocht er zijn. Een prachtig gerenoveerde binnenplaats. De toon was gezet. Er volgden meer projecten: de bestrating van de Ark van Noach, het Dialysecentrum in Commewijne en nu de bestrating van het prestigieuze RCR Zorghotel aan de Anton Dragtenweg. Stuk voor stuk werkjes die behoren tot het beste wat Paramaribo op dit gebied te bieden heeft.
Dankzij zijn handigheid en netwerk wist Henk modern gereedschap en lesmateriaal los te krijgen. En niet van de eerste de besten: betonfabriek VABI schonk bijvoorbeeld de SAO een splinternieuwe oefenbak en de Nederlandse werkgeversvereniging van ondernemers in de bestrating (OBN) en het expertisecentrum voor de bedrijfstak bouw en infra (Fundeon) droegen ieder het hunne bij. De Twinning hielp financieel.
Stenen zijn voor Henk belangrijk. Weinigen kunnen zo boeiend en enthousiasmerend vertellen over hun beroep. De bisschopmutsen, boogjes en gootjes flitsen voorbij. Op het laatst zou je zelf straatmaker willen worden. Toch zijn het voor Henk niet de stenen die tellen, maar de leerlingen. Bij de oplevering van de binnenplaats van Fort Zeelandia, in2009, sprak Henk zijn jongens in warme bewoordingen toe: Jongens, jullie zijn gegroeid. Jullie hebben het in je om goede vaklieden te worden. Als je een vak geleerd hebt, ben je baas over je eigen leven, krijg je zelfvertrouwen en kun je een goede boterham verdienen. Je bent niet meer afhankelijk van die ene baas. Je hebt een eigen onderhandelingspositie. Ik ben trots op wat jullie gepresteerd hebben.
Geen grootspraak. Henk werkt al weer ruim een jaar met zijn ploeg pupillen samen, en in maart 2011 gaan ze examen doen. Op basis van internationale normen. Daarmee levert de SAO de eerste leerlingen af die de grondbeginselen van het straatmakersberoep beheersen. Een mijlpaal!
Henk is 76 jaar en onvermoeibaar. Dagelijks is hij op het werk te vinden. Niet met een krant in de schaduw, nee!, hij geeft aanwijzingen, doet voor wat verkeerd gaat en help zelf ook mee. Vrienden zien dat met zorg aan. “Henk doe toch kalm aan man, op jouw leeftijd. Als je niet oppast sterf je nog in het harnas”. “Klopt! Klopt! Jullie hebben gelijk” zegt Henk dan, en gaat gewoon door. Toch luistert hij wel. Henk is zijn opvolger bij de SAO aan het inwerken, waardoor het opleidingscentrum op eigen benen kan staan.
Henk is op zijn 16e jaar in het beroep van stratenmaker gerold en heeft nooit op de kweekschool gezeten. Toch hanteert hij als een natuurtalent de grondbeginselen van de ouderwetse lerarenopleiding. Jongeren leren via het hoofd, het hart en de hand onderwees men daar. Henk brengt dat in praktijk. Hij is begaan met zijn leerlingen en schenkt veel aandacht aan “het hart”. In een brief aan zijn dochter schrijft hij over zijn drijfveren: als ik naar sommige jongens in de groep kijk, wetend dat ze opgegroeid zijn zonder liefde thuis, dan huilt mijn hart. Soms loopt iemand weg van het werk, omdat hij ruzie heeft met een andere jongen en zegt dan tegen me: ik kom niet meer terug!. Ik ga zitten, praat met hem en na vijf minuten trekt hij zijn werkkleding weer aan. Later hoor ik dan: ik ben zo blij dat u met me gepraat hebt, want wat had ik moeten doen.
Henk: ik zie hoe moeilijk het vaak voor hen is om onderlinge problemen op te lossen omdat ze in hun leven zo weinig liefde gekend hebben. Dan breekt mijn hart. Mislukken ze dan kunnen ze nergens op terugvallen en zijn aan zichzelf overgeleverd in een keiharde wereld.
Soms wordt het Henk ook wel eens teveel, maar dan denkt hij aan Feyenoords beste voetballer ooit, Willem van Hanegem, die zei: Na ieder slecht seizoen volgt een mooie zomer.
Mooi artikel !!